Kỹ năng lắng nghe là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của giao tiếp, nhưng ít người nhận ra tầm quan trọng của nó. Bạn đã hiểu rõ về kỹ năng lắng nghe là gì chưa? Kỹ năng này không chỉ giúp bạn tiếp thu thông tin chính xác mà còn giúp bạn duy trì các mối quan hệ tốt đẹp trong công việc và cuộc sống. Trong bài viết này, sẽ cùng bạn tìm hiểu về khái niệm kỹ năng lắng nghe và cung cấp cho bạn những phương pháp luyện tập để cải thiện kỹ năng nghe hiệu quả hơn mỗi ngày.
Kỹ năng lắng nghe là gì?
Nguồn tin từ KJC cho biết, kỹ năng lắng nghe không chỉ là tiếp nhận âm thanh từ người khác mà còn bao gồm khả năng hiểu và xử lý thông tin từ những gì người nói đang nói. Đây là một kỹ năng quan trọng trong giao tiếp vì nó giúp chúng ta hiểu người khác và những gì họ muốn chia sẻ sâu sắc hơn.
Lắng nghe hiệu quả không chỉ là “nghe”, mà còn là “hiểu” và “phản hồi”. Những người có kỹ năng lắng nghe tốt có thể phân biệt được ngữ cảnh, cảm xúc và thông điệp mà người nói muốn truyền tải. Điều này giúp cải thiện các mối quan hệ cá nhân và công việc, đồng thời giúp họ giải quyết các vấn đề trong cuộc sống hiệu quả hơn.
Một số lỗi thường gặp trong kỹ năng lắng nghe
Tập trung vào việc trình bày ý tưởng của bạn
Kỹ năng lắng nghe thường bị bỏ qua vì nhiều người cho rằng nó không quan trọng. Chính vì vậy, nhiều người chỉ muốn tập trung trình bày suy nghĩ và quan điểm của mình, thể hiện sự vượt trội so với số đông. Điều này vô tình khiến họ trở nên trung lập, và khi chỉ trình bày suy nghĩ và quan điểm của mình, họ thiếu đi sự khách quan.
Không có sự chuẩn bị nào cả
Nhiều người sẵn sàng nói, nhưng rất ít người sẵn sàng lắng nghe. Nhưng với sự chuẩn bị và luyện tập kỹ lưỡng, mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng hơn. Kỹ năng lắng nghe không phải bẩm sinh, ai cũng cần phải rèn luyện và học hỏi để cải thiện.
Người biết lắng nghe sẽ nhạy cảm với cảm xúc của người nói và đánh giá mọi việc một cách khách quan, tinh tế, mang tính xây dựng và tôn trọng. Họ chú ý đến nét mặt, ngôn ngữ cơ thể và cử chỉ của người nói. Tóm lại, một người biết lắng nghe sẽ cố gắng hiểu quan điểm của người nói và cố gắng trân trọng cảm xúc của người khác.
Nó không cố định
Không phải câu chuyện nào cũng thú vị và hấp dẫn. Sẽ có những người kể chuyện không thực sự giỏi, dễ gây mất tập trung cho người nghe, khiến họ mất hứng thú với những gì người khác đang nói, khiến họ cảm thấy không thoải mái và tự ti. Vì vậy, việc bỏ qua người nói và câu chuyện là một sai lầm cần tránh để rèn luyện kỹ năng lắng nghe tốt hơn.
Không đặt mình vào vị trí của người khác
Nếu không đặt mình vào vị trí của người khác, chúng ta có thể bỏ lỡ hoặc lờ đi những thông tin quan trọng, dẫn đến những hiểu lầm và xung đột không đáng có. Hơn nữa, việc không đặt mình vào vị trí của người khác cũng khiến góc nhìn của mỗi người lệch về một phía, thiếu sự thấu hiểu, từ đó dễ dẫn đến bất đồng và rạn nứt mối quan hệ.
Không hưởng ứng
Trong một cuộc trò chuyện, nếu người nói không nhìn thấy ảnh hưởng tích cực của người nghe, họ sẽ không hiểu và không tôn trọng họ. Điều này cũng cho thấy sự thiếu chuyên môn cá nhân trong cuộc trò chuyện. Không ai muốn nói chuyện với một người không chú ý đến chủ đề, đặc biệt là khi chia sẻ thông tin quan trọng.
Những suy nghĩ tiêu cực
Những định kiến tiêu cực về trang phục, phong cách, giọng điệu, cách lựa chọn từ ngữ, thậm chí cả chủng tộc, giới tính, v.v., có thể cản trở việc lắng nghe hiệu quả. Khi bị nói xấu về ai đó, người nghe sẽ tỏ ra khinh thường và không muốn chú ý đến chủ đề đó. Do đó, những định kiến này sẽ là rào cản lớn cho việc phát triển kỹ năng lắng nghe hiệu quả.
Phong cách lắng nghe phòng thủ
Lắng nghe phòng thủ tập trung nhiều vào mặt tiêu cực hơn là mặt tích cực, chờ đợi người nói mắc lỗi rồi mới phủ nhận. Kiểu lắng nghe này sẽ nhanh chóng làm tổn hại mối quan hệ giữa hai bên, đồng thời, họ không thể học hỏi lẫn nhau và sử dụng điều đó để cải thiện liên tục.
Chọn những vấn đề giao tiếp phức tạp
Việc chọn đúng chủ đề để nói chuyện rất quan trọng để phát triển kỹ năng lắng nghe. Khi chủ đề quá phức tạp, người nghe có thể khó hiểu và phản hồi phù hợp. Điều này có thể dẫn đến nhiều bất đồng và xung đột trong mối quan hệ.
Vì vậy, hãy chọn chủ đề phù hợp với người nghe, sử dụng câu hỏi để làm rõ các điểm khác nhau, và nếu cần, hãy giới thiệu người nói một cách đơn giản và dễ hiểu. Nếu chủ đề quá phức tạp, hãy yêu cầu người nói tóm tắt những điểm quan trọng nhất hoặc trình bày thành nhiều phần nhỏ để giải thích chi tiết hơn. Điều này giúp lắng nghe hiệu quả và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với người khác.
Những bí quyết giúp bạn rèn luyện hiệu quả
Nếu bạn thực sự chú ý, kỹ năng lắng nghe của bạn có thể được cải thiện. Dưới đây là 8 cách hiệu quả giúp bạn cải thiện kỹ năng lắng nghe, từ đó nâng cao chất lượng giao tiếp trong cả cuộc sống cá nhân lẫn công việc:
Hãy luôn để mắt đến
Giao tiếp bằng mắt là một phần quan trọng của kỹ năng lắng nghe, giúp bạn thể hiện sự chú ý và tôn trọng đối với người đang nói. Khi duy trì giao tiếp bằng mắt, bạn không chỉ khiến người khác cảm thấy được quan tâm mà còn tạo ra một kết nối cảm xúc sâu sắc hơn.
Cố gắng duy trì giao tiếp bằng mắt 50-60% trong mỗi cuộc trò chuyện. Điều này sẽ giúp bạn thể hiện sự quan tâm và không gây mất tập trung. Tuy nhiên, tránh nhìn chằm chằm quá nhiều, vì điều này có thể gây mất tập trung cho người đối diện. Hãy mở lòng và duy trì ánh nhìn tự nhiên để tạo cảm giác thoải mái cho cả hai.
Đặt câu hỏi mở
Câu hỏi mở rất quan trọng để khuyến khích người kia chia sẻ thông tin đầy đủ và trọn vẹn. Không chỉ nhận được câu trả lời ngắn gọn, câu hỏi mở còn cho phép người kia tự do bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc, giúp hiểu sâu hơn về quan điểm của họ.
Để tạo thói quen này, hãy thử sử dụng các câu hỏi mở trong các cuộc trò chuyện hàng ngày. Bạn có thể bắt đầu bằng những câu hỏi như “Dạo này bạn cảm thấy công việc thế nào?” hoặc “Bạn nghĩ gì về kế hoạch của chúng ta?”
Hãy kiên nhẫn.
Trong khi trò chuyện, hãy cho người kia đủ thời gian để hoàn thành suy nghĩ trước khi trả lời. Tập trung vào người nói, tránh xao nhãng và không ngắt lời cho đến khi người kia nói xong.
Không ngắt lời
Theo tìm hiểu của những người quan tâm liên minh KJC, việc ngắt lời người khác khi họ đang nói không chỉ là hành vi thiếu tôn trọng mà còn làm gián đoạn cuộc trò chuyện. Nếu bạn ngắt lời, người kia có thể cảm thấy họ không được lắng nghe, và điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ.
Nếu bạn muốn ngắt lời hoặc đưa ra ý kiến riêng khi người khác đang nói, hãy dừng lại một chút, cho người kia thời gian để trình bày suy nghĩ của họ. Sau đó, bạn có thể phản hồi một cách rõ ràng và logic.
Không có quyết định hoặc phán quyết
Kỹ năng lắng nghe hiệu quả đòi hỏi bạn phải giữ đầu óc cởi mở và không để ý kiến cá nhân chi phối quá trình thu thập thông tin.
Hãy lắng nghe một cách tôn trọng và cân nhắc cảm xúc của người nói. Khi người khác bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc, đừng vội kết luận. Hãy cố gắng hiểu vấn đề từ góc nhìn của họ và tránh những bình luận có thể gây khó chịu hoặc hạ thấp phẩm giá.
Sự đồng cảm
Sự đồng cảm là một phần quan trọng của kỹ năng lắng nghe vì nó không chỉ là nghe lời nói mà còn là lắng nghe cảm xúc và suy nghĩ đằng sau những lời nói đó.
Hãy chú ý đến giọng điệu, cảm xúc và ngữ cảnh của những gì người khác nói. Đừng chỉ lắng nghe mà còn phải hiểu lý do và động cơ đằng sau những lời họ nói. Hiểu rõ sẽ giúp bạn nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện và phản hồi chính xác hơn.
Phản hồi lại những gì bạn nghe được
Phản hồi tích cực có thể được thể hiện bằng cách giao tiếp bằng mắt, gật đầu hoặc sử dụng ngôn ngữ cơ thể phù hợp với người nói. Những hành động này sẽ giúp người kia cảm thấy được tôn trọng và thấu hiểu. Ngoài ra, sau khi lắng nghe, bạn có thể tóm tắt lại để chứng tỏ rằng bạn thực sự hiểu những gì họ nói.
Đưa ra lời khuyên
Khi đưa ra lời khuyên, bạn không chỉ giúp người khác giải quyết vấn đề mà còn thể hiện sự quan tâm và mong muốn giúp đỡ họ. Khi đưa ra lời khuyên, hãy đảm bảo rằng bạn đã lắng nghe và hiểu rõ vấn đề. Đừng vội vàng đưa ra giải pháp tức thời, mà hãy suy nghĩ kỹ về tình huống.
Lời khuyên của bạn nên hợp lý, không gây áp lực và luôn dựa trên sự hiểu biết về những gì người kia đang chia sẻ. Hãy để người bạn đang nói chuyện quyết định có nên thử lời khuyên của bạn hay không.
Tầm quan trọng của kỹ năng lắng nghe
Kỹ năng lắng nghe mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong cả cuộc sống cá nhân lẫn công việc. Dưới đây là một số lợi ích tuyệt vời đến từ việc phát triển và rèn luyện kỹ năng lắng nghe hiệu quả:
- Cải thiện hiệu quả giao tiếp : Lắng nghe giúp bạn hiểu rõ hơn suy nghĩ, cảm xúc và ý định của người khác để có thể phản hồi phù hợp. Trong giao tiếp, lắng nghe chủ động tạo ra không gian cho đối thoại cởi mở, giảm xung đột và giúp mọi người dễ dàng chia sẻ thông tin một cách tự do.
- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp : Khi bạn lắng nghe bằng cả trái tim, người kia sẽ được tôn trọng và thấu hiểu. Điều này không chỉ xây dựng lòng tin mà còn giúp củng cố các mối quan hệ cá nhân và công việc. Mối quan hệ bền chặt được xây dựng dựa trên sự thấu hiểu và giao tiếp hiệu quả.
- Tích lũy kiến thức và kinh nghiệm : Lắng nghe là một cách hiệu quả để tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm và ý tưởng từ những người xung quanh. Khi lắng nghe người khác, bạn mở rộng hiểu biết và phát triển thế mạnh của bản thân, giúp bạn thăng tiến trong sự nghiệp và cuộc sống.
- Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề : Lắng nghe chăm chú giúp bạn nhanh chóng nhận diện vấn đề và khó khăn. Từ đó, bạn có thể đưa ra những kế hoạch và giải pháp hiệu quả cho vấn đề. Hiểu rõ mọi khía cạnh sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp thông minh và nhanh chóng.
- Giúp bạn thành công trong công việc : Kỹ năng lắng nghe giúp bạn thu thập thông tin toàn diện và hiểu rõ đối tác. Nó xây dựng lòng tin, tạo lợi thế cạnh tranh và giúp bạn thành công trong công việc. Những người biết lắng nghe thường được đánh giá cao trong công việc và dễ dàng thăng tiến trong sự nghiệp.
- Thể hiện sự tôn trọng và đồng cảm : Lắng nghe tích cực cho thấy bạn tôn trọng người khác và sẵn sàng hợp tác. Điều này không chỉ tạo ra cảm giác đồng cảm mà còn giúp tạo ra bầu không khí tích cực cho cuộc trò chuyện. Khi bạn thực sự lắng nghe, bạn thể hiện sự quan tâm và mong muốn thấu hiểu người khác.
Kỹ năng lắng nghe là gì? Đây là yếu tố then chốt để phát triển giao tiếp hiệu quả, xây dựng mối quan hệ lâu dài và thăng tiến trong công việc. Việc rèn luyện và phát triển kỹ năng này không chỉ giúp bạn hiểu người khác sâu sắc hơn mà còn giúp bạn tạo ra những cuộc trao đổi chất lượng. Hy vọng những chiến dịch này sẽ giúp bạn phát triển và ứng dụng kỹ năng lắng nghe trong cuộc sống và công việc, từ đó đạt được thành công lâu dài.
