Bệnh Marek ở gà được mệnh danh là “căn bệnh thế kỷ” đối với người chăn nuôi. Bệnh Marek là một trong những bệnh gây hại nghiêm trọng và thiệt hại kinh tế to lớn cho người chăn nuôi gia cầm. Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ hữu ích cho bà con.
Bệnh Marek ở gà là gì?
Theo Vinbet, bệnh Marek (còn gọi là teo chân, ung thư gà, hoặc bệnh leptospirosis) là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng ở gà, gây thiệt hại đáng kể cho ngành chăn nuôi gia cầm. Bệnh được nhà khoa học người Hungary Josef Marek phát hiện lần đầu tiên vào năm 1907, và đã được báo cáo tại Việt Nam từ năm 1978. Thông tin chi tiết dưới đây dựa trên các nguồn đáng tin cậy.
Đối tượng và dịch tễ bệnh Marek
- Đối tượng: Tất cả giống gà đều mẫn cảm, đặc biệt gà con sau 6 tuần tuổi (cao điểm 8-24 tuần). Gà mái đẻ, gà thịt và gà hậu bị đều dễ mắc. Có thể lây sang gà tây, chim cút, nhưng không lây sang động vật khác.
- Lây lan:
- Trực tiếp: Qua hô hấp (hít bụi lông nhiễm virus) hoặc tiêu hóa (ăn uống chung).
- Gián tiếp: Qua thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi, phân, lông gà bệnh (tồn tại hàng năm ở 4°C hoặc 65 tuần trong phân).
- Tỷ lệ: Mắc bệnh 10-60%, tử vong 60-100% ở thể cấp tính; gà nhiễm virus trở thành nguồn lây vĩnh viễn.
Đặc điểm của bệnh Marek ở gà
Nguyên nhân gây bệnh Marek ở gà
Nguyên nhân gây bệnh Marek ở gà là do virus herpes, một loại virus thuộc họ Herpesviridae. Virus trưởng thành được tìm thấy trong biểu mô nang lông, sau đó được giải phóng ra môi trường và lây lan qua đường hô hấp.
Ở Việt Nam, bệnh Marek xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1978 và thường được gọi bằng nhiều tên khác nhau, bao gồm teo chân gà, ung thư gà và bệnh u gà.
Triệu chứng của bệnh Marek
Bệnh Marek ở gà đặc trưng bởi sự gia tăng đột biến số lượng tế bào lympho, đặc biệt là khối u ở hệ thần kinh ngoại biên, nội tạng, da và cơ của gà, gây ra rối loạn vận động và thậm chí là liệt ở gà.
Bệnh Marek khiến các bộ phận trên cơ thể, chẳng hạn như chân và cánh, dần dần chuyển từ dị tật nhẹ sang dị tật hoàn toàn. Trong một số trường hợp, chân gà sẽ bị biến dạng đáng kể (một chân trước, một chân sau).
Các triệu chứng khác bao gồm mờ mắt và sưng da quanh lỗ chân lông. Gà cũng có thể gặp các triệu chứng khó thở, mệt mỏi, lờ đờ, uể oải và giảm lượng thức ăn.
Các triệu chứng bệnh Marek
Các triệu chứng của bệnh Marek khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chủng vi-rút.
- Thể mãn tính: xảy ra ở gà từ 2-7 tháng tuổi, tỷ lệ chết cao. Bệnh thường gặp ở gà chết với cơ thể nhỏ, teo cơ, sưng phù và dây thần kinh ngoại biên bị giãn.
- Viêm kết mạc: Ban đầu, gà sẽ bị viêm kết mạc nhẹ. Theo thời gian, gà sẽ xuất hiện các triệu chứng như mù, đồng tử giãn, nhạy cảm với ánh sáng và suy giảm khả năng phán đoán.
- Da: Trên da của gà bị bệnh xuất hiện nhiều khối u lớn nhỏ khác nhau.
- Thể cấp tính: Thường gặp ở gà từ 6-9 tuần tuổi, thể bệnh này gây chết đột ngột, tỷ lệ tử vong lên tới 70%. Nhiều tổn thương dạng hạt xuất hiện ở các cơ quan nội tạng của gà, từ tim, gan, lách, đến phổi, dạ dày, buồng trứng, tinh hoàn…
Do đó, mọi người nên cảnh giác để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh và có phương án điều trị phù hợp.
Bệnh tích giải phẫu
- Xác gà gầy, cơ teo, dây thần kinh đùi phồng to gấp 4-5 lần.
- Khối u trắng xám nổi rõ ở gan, tim, phổi, lách, thận, dịch hoàn.
- U da ở lỗ chân lông, mắt viêm đục.
Chẩn đoán
- Lâm sàng: Quan sát triệu chứng liệt và u.
- Xét nghiệm: PCR phát hiện virus, ELISA kiểm tra kháng thể, mổ khám nội tạng.
- Phân biệt với: Bệnh Newcastle, Gumboro, thiếu vitamin E/selenium.
Điều trị và kiểm soát bệnh Marek ở gà
Như đã đề cập ở trên về phương thức lây truyền của virus bệnh Marek, bệnh không lây truyền qua trứng. Tuy nhiên, bệnh lây lan qua vỏ trứng và môi trường ấp trứng trong máy ấp. Hiện tại chưa có thuốc thú y đặc hiệu cho bệnh Marek.
Do đó, để phòng ngừa và kiểm soát căn bệnh này, việc vệ sinh và khử trùng trứng và máy ấp đóng vai trò quan trọng. Việc kiểm soát bệnh có thể được thực hiện như sau:
- Bước 1: Vệ sinh và khử trùng
Tin tức tổng hợp của những người đang tìm hiểu đá gà Vinbet cho biết, vệ sinh và khử trùng bên ngoài chuồng gà: Một phương pháp đơn giản là rắc bột vôi xung quanh chuồng gà. Lớp vôi nên dày 1-2 cm và rộng 1,5 m để tạo thành một hàng bột vôi xung quanh chuồng gà nhằm tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
Trong chuồng trại: Đảm bảo chuồng trại được thông gió tốt, làm mát, đủ độ ẩm và được nuôi với mật độ thích hợp. Sử dụng các chất khử trùng và sát trùng hiệu quả, chẳng hạn như VIA.IODINE – Iốt hữu cơ, để khử trùng chuồng trại nhằm phòng ngừa dịch tả lợn Châu Phi, cúm gia cầm và các bệnh truyền nhiễm khác.
- Bước 2: Tăng sức đề kháng
Ngoài việc vệ sinh và khử trùng chuồng gà, người chăn nuôi nên cung cấp thức ăn bổ dưỡng và tăng cường sức khỏe cho gà. Họ cũng nên khuyến nghị các sản phẩm động vật có lợi khác, chẳng hạn như vitamin B phức hợp K3 + C (kích thích sự thèm ăn và tăng cân nhanh, tăng cường miễn dịch, bảo vệ chống lại căng thẳng do biến đổi khí hậu, tiêm chủng, v.v.), LIQUID HEALTH KTMD, và thảo dược VIAHEPA – một chất bổ sung kích thích và hấp thụ mạnh mẽ giúp giảm lượng thức ăn tiêu thụ nhanh, ngăn ngừa thiếu máu, thúc đẩy quá trình đông máu, là chất chống oxy hóa và có đặc tính kháng khuẩn.
Nếu bạn cần dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng Marek thứ phát, bạn có thể được khuyên dùng các loại thuốc sau:
Viaquino 100……………………..1 ml./10 kg. thể trọng/ngày
Đối với GENTACOS…………….1g/5kg thể trọng/ngày
Trên đây là thông tin bệnh Marek ở gà mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng người dân sẽ có những lựa chọn thực sự hữu ích trong việc điều trị và phòng ngừa bệnh tật cho thú cưng.
